‘Een verslaafde helpen, is de samenleving helpen’
Al 40 jaar helpt de Free Clinic in Antwerpen mensen met een drugsprobleem. Dit najaar opent De Nomaad, de uitvalsbasis voor hun sociale werking. ‘Wat wij hier doen, verbetert het leven van de gewone man.’
De muziek van de Sinksenfoor waait richting De Nomaad. Voorbijgangers werpen een vluchtige blik op het gebouw, meer geïnteresseerd in wat ze straks op de foor zullen doen. Heel anders dan Tino Ruyters, de directeur van Free Clinic, die in de blakende zon glundert als een trotse vader. ‘We werken hier al enkele jaren aan. Nu zitten al onze hulpprojecten verspreid in de stad. Door alles samen te brengen in één gebouw, zullen we iedereen nog beter kunnen helpen.’
Op straat spreekt een vrouw hem aan. ‘We gaan straks naar de foor’, en ze wijst naar de kinderen die naast haar op de stoep zitten. Ruyters glimlacht, maar zegt niets. Het is onmogelijk om te weten of hij de vrouw kent via Free Clinic of niet. Discretie is het handelsmerk van de organisatie. ‘Wie ons nodig heeft, die vindt ons. We helpen ieder jaar zo’n duizend mensen. Het merendeel van onze acties wordt niet eens opgemerkt.’ Zo hangen er sinds vorig jaar spuitboxen in de stad. Drugsgebruikers kunnen er hun spuiten in deponeren. ‘Ze hangen in parken of metrostations, maar alleen wie ze nodig heeft, merkt ze op. We hebben zo in één jaar tijd ongeveer zesduizend spuiten ingezameld.’ En als de gebruikte spuiten toch rondslingeren, komt de spuitenpatrouille van Free Clinic langs om ze op te ruimen.
Free Clinic heeft dus niet alleen een invloed op zijn cliënten. ‘Wie een verslaafde helpt, helpt ook altijd de samenleving. We geven propere naalden aan drugsgebruikers. Zo voorkomen we de verspreiding van infecties. Dankzij ons methadonprogramma daalt de criminaliteit, want gebruikers moeten niet op zoek naar geld om hun dealer te betalen.’
Ruyters spreekt vol passie over Free Clinic. ‘De gewone man en vrouw in de straat beseffen het niet, maar wat wij hier doen, verbetert ook hun leven. Onze sociale werking houdt cliënten bezig, zodat ze niet op straat rondhangen en overlast veroorzaken.’
Soms neemt die werking de vorm aan van het opnieuw aanleren van basisvaardigheden. ‘Iemand die jarenlang dakloos was en dan opnieuw een appartementje moet onderhouden, weet misschien niet meer hoe hij moet schoonmaken. Dat kunnen ze hier dan leren’, zegt Inge Van Gaal, vrijwilligster bij Free Clinic. ‘Met zulke activiteiten halen we hen ook uit hun sociaal isolement.’
Buro Aktief, het sociale activeringsproject van Free Clinic, verhuist ook naar De Nomaad. Cliënten kunnen tweemaal per week als vrijwilliger aan de slag. ‘Er zit geen regelmaat in, maar ze moeten wel de afspraken naleven die gemaakt worden’, zegt Ruyters. ‘Ze onderhouden ergens de groenvoorziening of ze ruimen een pleintje op. Zo kunnen ze zich inzetten, zonder een contract te tekenen of zich op lange termijn te moeten engageren.’